Trang chủNgười bị đau nửa đầu phải có thể trải qua một cơn đau âm ỉ, kéo dài hoặc đau dữ dội với cường độ cao, ở bên phần mắt phải, hàm phải hoặc lan rộng cả nền sọ và cổ và da đầu. Rất nhiều yếu tố gây nên một cơn đau đầu phía bên phải, từ thiếu ngủ, stress, “hội chứng cai nghiện caffeine” đến những nguyên nhân thực sự đe dọa tính mạng người bệnh.
Nguyên nhân gây đau nửa đầu phải
Lối sống
Tác động của những yếu tố như stress, mệt mỏi, bỏ bữa, căng cơ cổ hay tác dụng phụ của các loại thuốc mang lại, ví dụ như sử dụng kéo dài thuốc giảm đau không kê đơn, là những nguyên nhân phổ biến nhất gây nên đau đầu nửa phải. Bây giờ, các nghiên cứu mới có thể giúp giải thích các liên kết sinh học giữa giấc ngủ và cơn đau đầu.Theo nghiên cứu của các nhà khoa học thuộc Đại học bang Missouri, Mỹ, những con chuột thí nghiệm thiếu chu kỳ REM (rapid eye movement – Cử động mắt nhanh) có những biến đổi trong nồng độ các protein quan trọng giúp ức chế và kích hoạt cơn đau mãn tính. Những con chuột này tiết ra lượng protein cao kích thích hệ thần kinh và lượng này đủ cao để kích hoạt cơn đau.
Nghiên cứu chỉ ra thiếu ngủ gây ra hiệu ứng làm tăng lượng protein p38 và PKA, giúp điều chỉnh các phản ứng của dây thần kinh sinh ba, được cho là đóng vai trò chính trong chứng đau nửa đầu. Thiếu chu kỳ REM cũng kích hoạt tăng sản sinh protein P2X3 liên quan đến sự khởi đầu các cơn đau mãn tính. Báo cáo này được chọn trình bày ở cuộc họp thường niên lần thứ 52 của Hiệp hội Đau đầu Hoa Kỳ (American Headache Society) tại Los Angeles.
Viêm xoang
Viêm xoang và dị ứng cũng có khả năng gây nên đau nửa đầu phải. Viêm các mô lót của xoang do nhiễm trùng, dị ứng hoặc các chất kích thích khác gây ra sự tiết dịch và chặn dẫn lưu từ xoang, khiến áp lực trong các hốc xoang của hộp sọ tăng lên, gây đau ở phần gò má hay trán. Ngoài ra, người bệnh cũng có thể có cảm giác đau đớn khi đột ngột cúi đầu về phía trước, nghẹt mũi, sổ mũi, chảy dịch mũi màu vàng hoặc xanh lá cây, đau răng hàm trên, sốt, ớn lạnh, mệt mỏi, đau cơ. Các cơn đau đầu do xoang đôi khi tồi tệ hơn vào buổi sáng, do chất nhầy bị nghẽn lại ở các hốc vào buổi đêm hôm trước.
Lạm dụng thuốc
Sử dụng quá nhiều thuốc điều trị đau đầu có thể gây đau đầu, điều này không phải ai cũng biết! Đây là rối loạn thần kinh thứ phát phổ biến nhất thế giới, ảnh hưởng lên đến 5% dân số toàn cầu, theo thống kê của Tổ chức Y tế thế giới WHO. Trường hợp này thường xảy ra ở bệnh nhân sử dụng thuốc thường xuyên, lâu dài để điều trị các chứng đau đầu mạn tính, ví dụ đau nửa đầu, được gọi là đau đầu hồi ứng.
Các chuyên gia chưa biết chính xác lý do tại sao lạm dụng thuốc dẫn đến đau đầu hồi ứng. Nguy cơ hình thành nên đau đầu hồi ứng thay đổi tùy theo từng loại thuốc. Tuy vậy, bất kỳ loại thuốc giảm đau đầu cấp tính vào đều có khả năng gây nên bệnh.
Thuốc giảm đau thường gặp như paracetamol hay aspirin có thể góp phần gây ra đau đầu hồi ứng – đặc biệt nếu bệnh nhân sử dụng vượt quá liệu lượng khuyến cáo hàng ngày. Các loại thuốc chống viêm không steroid, ví dụ ibuprofen hoặc naproxen thì ít rủi ro hơn. Thuốc chứa thành phần kết hợp các dược chất giảm đau aspirin, cafein và acetaminophen là một nguyên do rất phổ biến. Bên cạnh đó thuốc kê đơn Fiorinal, điều trị đau đầu do căng thẳng có nguy cơ gây bệnh cao hơn. Nhưng nhóm thuốc cần đặc biệt chú ý nhất là nhóm giảm đau Opioid, hay các thuốc kết hợp với opioid, có khả năng rất cao gây đau đầu hồi ứng.
Ngoài ra, việc cung cấp caffeine thường xuyên hàng ngày từ cà phê, nước có ga, hay từ các thuốc hay sản phẩm có thành phần này, sẽ làm tăng nặng thêm các cơn đau đầu do lạm dụng thuốc. Hãy đọc kỹ các thành phần có trên nhãn để không đưa vào cơ thể lượng cafein quá mức một cách vô ý.
Các vấn đề thuộc về thần kinh
Có hai dây thần kinh chẩm ở cột sống cổ trên, chạy qua các cơ đến phần da đầu. Kích thích một trong những dây thần kinh này có thể gây ra cảm giác đau như châm chích, giật điện hoặc ngứa ran. Thường thì các cơn đau sẽ chỉ ở một bên đầu của bệnh nhân.
Nếu người bệnh bị viêm động mạch tạm thời thì cũng sẽ có tình trạng đau đầu. Viêm động mạch tạm thời là tình trạng viêm hoặc tổn thương động mạch cung cấp máu cho phần đầu và não. Áp lực của các điểm viêm này có thể gây ra các triệu chứng như rối loạn thị lực, đau vai hoặc hông, đau hàm, sút cân.
Dây thần kinh sinh ba liên quan đến dẫn truyền các xung thần kinh cảm giác từ khuôn mặt của đến não. Khi dây này bị đau sẽ gây tình trạng mãn tính ảnh hưởng đến nó. Sự kích thích nhỏ nhất trên khuôn mặt cũng có thể gây đau, vì đó là vùng cực kỳ nhạy cảm.
Các lý do khác
Những lý do kể trên, tuy có thể khiến bệnh nhân phải chịu đựng những cơn đau đầu nửa phải khá tồi tệ, đôi khi khiến họ không thể học tập, làm việc. Tuy thế, những cơn đau nửa bên phải này không phải là không cách kiểm soát và giảm bớt, không thật sự quá đe dọa sức khỏe người bệnh. Chấn thương phần đầu, phình động mạch, khối u lành tính hoặc ác tính, tức ung thư là cũng có thể khiến một người bị đau đầu nửa bên phải. Những nguyên nhân này tiềm ẩn rất nhiều nguy cơ. Nếu chủ quan bỏ qua các dấu hiệu, không điều trị kịp thời, tính mạng của người bệnh có thể đang “ngàn cân treo sợi tóc”.
Cách giảm bớt đau nửa đầu phải nhanh chóng
Có một vài phương pháp nhỏ có thể giúp giảm đau đầu nửa phải nhanh và hiệu quả. Đơn giản nhất, hãy chườm ấm ở phía phần gáy và cổ. Tắm nước nóng cũng rất hữu hiệu. Điều này sẽ giúp làm ấm các cơ, giảm căng cứng và tăng lưu thông các mạch máu. Điều chỉnh các tư thể để giảm áp lực. Tránh ở trong các không gian có ánh sáng, âm thanh hoặc mùi vị có thể gây nhức mỏi mắt, kích thích các cơn đau đầu xảy ra. Uống nhiều nước để tránh mất nước, chợp mắt nhanh giữa những lúc làm việc hay nới lỏng tóc, không buộc tóc quá chặt cũng là những phương pháp giúp hạn chế các cơn đau đầu.
Bác sĩ có thể chỉ định các thuốc giảm đau để giúp đẩy lùi các cơn đau đầu phải hiệu quả hơn. Tuy nhiên, có một lưu ý rằng, hãy tuân thủ đúng chỉ định của bác sĩ và sử dụng thuốc đúng liều lượng. Sử dụng quá nhiều hay phụ thuộc vào thuốc giảm đau có thể khiến bạn càng đau đầu thêm, như đã phân tích ở trên. Nếu thuốc không thật sự hiệu quả, hãy đi khám lại để được có sự điều chỉnh thích hợp.
Vật lý trị liệu – phương pháp trị đau đầu tưởng mới mà cũ – là một cách khách để điều trị đau đầu do căng thẳng hoặc đau đầu nguyên nhân xuất phát ở cổ (đau đầu cervicogenic). Căng cơ cổ dẫn đến cứng các cơ, chèn ép các dây thần kinh gây đau đầu. Sử dụng vật lý trị liệu giúp mềm các cơ từng vùng, thư giãn cơ bắp gân cốt. Nếu chăm chỉ áp dụng, phương pháp này có thể mang lại một hiệu quả lâu dài.
Kết luận
Có rất nhiều loại đau đầu khác nhau gây đau nửa đầu phải hoặc bên phải mặt. Phần nhiều trong số đó có nguyên nhân lành tính và sẽ tự khỏi nếu có thay đổi về lối sống, tư thế, chế độ ăn uống, sinh hoạt, nghỉ ngơi. Nhưng nếu cơn đau nửa đầu phải ảnh hưởng quá nhiều đến cuộc sống hay có những triệu chứng của các căn nguyên nguy hiểm hơn, đừng ngần ngại đến khám ngay tại các cơ sở y tế uy tín để nhận được lời khuyên và các đề xuất điều trị đúng đắn.
