Bệnh mỡ máu

Bệnh mỡ máu là một chứng bệnh gặp chủ yếu ở người trưởng thành, đặc biệt ở người cao tuổi. Mỡ máu cao sẽ làm ảnh hưởng đến hệ tim mạch, nhất là ở người đã mang sẵn một số bệnh mạn tính về tim mạch, gan, thậm chí gây nguy hiểm.

Bệnh mỡ máu là gì?

Mỡ máu là tên gọi thông thường của lipid máu, gồm nhiều thành phần khác nhau, trong đó thành 4 phần quan trọng nhất là: Cholesterol, Triglycerid, HDL – cholesterol (High-density Lipoprotein – hay gọi là mỡ tốt); LDL- cholesterol (Low density Lipoprotein – hay còn gọi là mỡ xấu).

Chức năng các thành phần này cũng khác nhau: Cholesterol tham gia vào cấu tạo màng tế bào; Triglycerid cung cấp năng lượng cho cơ thể, nếu quá nhiều cũng góp phần tạo thành mảng xơ vữa ở thành mạch máu, HDL (mỡ tốt) làm nhiệm vụ vận chuyển phân tử cholesterol thừa từ các cơ quan về gan để thải ra ngoài, nếu giảm HDL nguy cơ xơ vữa thành mạch. LDL (còn gọi là mỡ xấu) làm nhiệm vụ vận chuyển cholesterol ngược lại từ gan đến các cơ quan, đến tế bào; nếu quá nhiều cholesterol làm tăng LDL, sẽ tạo ra các mảng xơ vữa trong lòng mạch máu.

Bệnh mỡ máu là tình trạng chỉ số thành phần mỡ có trong máu vượt quá mức giới hạn do các nguyên nhân khác nhau dẫn đến rối loạn chức năng chuyển hóa lipid trong máu.

Mỡ máu tăng cao khi loại xấu tăng và loại tốt giảm, gây ra nhiều bệnh tim mạch nguy hiểm như nhồi máu cơ tim, tai biến mạch máu não…

Các biểu hiện lâm sàng của bệnh rối loạn mỡ máu

Một số người sẽ không có dấu hiệu nào khi bị mỡ máu, tuy nhiên, số còn lại sẽ có những biểu hiện lâm sàng dưới đây:

Huyết áp không ổn định

Khi bị rối loạn mỡ máu, người bệnh thường cảm thấy mệt mỏi, choáng váng, ăn không tiêu, rối loạn về tiêu hóa, huyết áp không ổn định : chỉ số huyết áp lên xuống thất thường.

Đau và tê bì chân tay

Mỡ xấu tăng cao khiến mạch máu bị tắc nghẽn, là ngưng trệ sự lưu thông của máu đến chân, tay khiến chân tay bị tê bì, đau nhức, sưng tấy, các khớp ngón chân, ngón tay rã rời.

Bên cạnh cảm giác đau thì thiếu máu đến các chi khiến bàn tay và bàn chân dễ bị lạnh hơn.

Vì vậy, nếu bạn có những triệu chứng này xuất hiện ở bàn tay, bàn chân thì nên thăm khám để xác định nguyên nhân sớm.

Đau ngực

Những cơn đau thắt ngực do rối loạn mỡ máu gây ra thường không xảy ra thường xuyên, tự mất không cần điều trị.

Có những người khỏe mạnh nhưng chỉ vì cơn đau ngực mà tử vong là do nguyên nhân này.

Vì vậy, nếu triệu chứng này cứ lặp đi lặp lại. Hoặc bạn có cảm giác khó chịu vùng ngực như bị đè nặng, bóp nghẹn, đầy tức, kéo dài từ vài phút đến vài chục phút thì nên đi gặp bác sĩ ngay.

Đột quỵ

Bệnh mỡ máu kéo theo chỉ số triglyceride cao hơn mức an toàn, các mảng xơ vữa động mạch cản trở việc lưu thông máu lên não. Đây là nguyên nhân dẫn đến các cơn đột quỵ.

Nguyên nhân gây bệnh mỡ máu

Bệnh có nhiều nguyên nhân, chủ yếu do lối sống sinh hoạt và ăn uống không phù hợp gây tổn hại đến sức khoẻ và làm giảm hiệu quả chuyển hoá lipid trong máu.

Có thể điểm lại một số nguyên nhân xuất phát từ lối sống gây nên tình trạng máu nhiễm mỡ:

Lười vận động, thừa cân, béo phì.

Hút thuốc lá.

Uống rượu bia.

Ăn nhiều thức ăn chứa nhiều chất béo, nhất là mỡ động vật.

Một nguyên nhân khác quan trọng đó là do di truyền: đây là một nguyên nhân liên quan đến vấn đề gen và đột biến. Nguyên nhân này gây nên các vấn đề trong chuyển hoá cholesterol, nhất là nhóm LDL.

Ngoài ra các nguyên nhân khác cũng tác động vào quá trình làm tăng mỡ máu như biến chứng của các bệnh: đái tháo đường, suy thận, suy gan, bệnh nhiễm trùng, hội chứng Cushing, viêm ruột,…

Sử dụng thuốc tránh thai, thuốc lợi niệu, thuốc an thần,… cũng có nguy cơ làm rối loạn chuyển hóa lipid, tăng lượng mỡ trong máu.

Nên ăn gì để kiểm soát mỡ máu

Những người bị bệnh dù ở mức độ nào cũng nên thực hiện chế độ ăn hợp lý chứa các loại thực phẩm sau:

Nên ăn các loại rau xanh vì chúng ít Cholesterol.

Ăn thịt nạc thăn, hạn chế ăn thịt mỡ và nội tạng động vật.

Ăn thức ăn ít chất béo như cá, các họ đậu, hoa quả tươi.

Các loại nấm: nấm hương, mộc nhĩ.

Gừng hỗ trợ rất tốt trong việc giảm mỡ trong máu.

Trà sen hoặc các loại trà thanh lọc cơ thể.

Các loại thực phẩm cần tránh ăn nhiều:

Đồ ăn chiên nhiều dầu mỡ.

Đồ ăn chế biến sẵn.

Nội tạng động vật.

Ăn nhạt sẽ tốt hơn cho hoạt động của tim mạch.

Bệnh mỡ máu có chữa trị được không và phương pháp như thế nào?

Do đặc điểm là phát triển chậm với các triệu chứng không rõ ràng nên việc phát hiện sớm bệnh này khá khó khăn. Vì thế đòi hỏi người bệnh phải thường xuyên chú ý đến sức khoẻ của mình và tiến hành xét nghiệm máu theo định kỳ. Phát hiện sớm bệnh sẽ giúp nâng cao tỷ lệ chữa khỏi và hạn chế gây biến chứng nguy hiểm.

Tuy nhiên chính vì khó khăn đó mà đa số các trường hợp bị bệnh đều được phát hiện khi bệnh nhân đã trong tình trạng nặng, khiến việc điều trị triệt để là rất khó khăn. Bệnh gây biến chứng trên nhiều cơ quan khác nhau, lúc này ngoài việc điều trị đưa chỉ số mỡ có trong máu về mức độ bình thường thì bạn còn phải điều trị các biến chứng xảy ra.

Các biến chứng này thường là: Xơ vữa động mạch, suy tim, xơ gan,… Lúc này, việc chữa trị rất mất thời gian và tốn kém chi phí.

Xơ vữa động mạch: một biến chứng nguy hiểm nhất của bệnh mỡ máu, khi trong máu có hàm lượng LDL – Cholesterol bị dư thừa, chúng sẽ tích tụ bám vào các thành động mạch. Các LDL – Cholesterol này sẽ bắt các LDL – Cholesterol khác và các thành phần khác trong máu như hồng cầu, tiểu cầu, làm hình thành khối máu đông gây tắc nghẽn lòng mạch. Hậu quả là máu lưu thông khó khăn khiến cho cơ quan nhận máu ít, ảnh hưởng đến chức năng cơ quan đó. Đặc biệt khi các mảng xơ vữa xuất hiện ở tim và não sẽ gây nguy cơ nhồi máu cơ tim và đột quỵ, có thể dẫn đến tử vong.

Phương pháp điều trị hiệu quả:

Ăn uống lành mạnh, ăn nhiều rau xanh, hạn chế đồ ăn nhiều dầu mỡ động vật.

Không hút thuốc lá, không uống rượu bia.

Tăng cường vận động cơ thể thường xuyên và đều đặn, đặc biệt các bài tập giảm mỡ vùng eo bụng.

Sống thoải mái, thư giãn, hạn chế căng thẳng.

Dùng thuốc điều trị: trên thị trường hiện nay có nhiều loại thuốc điều trị bệnh mỡ máu, tuy nhiên mỗi loại thuốc phù hợp với cơ địa của từng người khác nhau vì vậy cần có chỉ định và kê đơn từ bác sĩ, nên phối hợp sử dụng các bài thuốc từ thảo dược.

Lưu ý: Nên phối hợp tất cả các phương pháp với nhau để cho hiệu quả tốt nhất. Khi kết quả điều trị thành công, các chỉ số mỡ trong máu trở lại mức bình thường thì vẫn nên giữ thói quen tốt nêu trên vì bệnh có khả năng tái phát dễ dàng, giữ lối sống khoa học và đi khám định kỳ thường xuyên để nắm chỉ số mỡ trong máu.