Trang chủLoãng xương là căn bệnh diễn biến âm thầm và hầu như người cao tuổi nào cũng gặp phải với mức độ nặng hoặc nhẹ khác nhau. Vậy tại sao người già thường bị loãng xương?
Nguyên nhân người già bị loãng xương
Loãng xương (Osteoporosis) là một bệnh lý về xương, xảy ra khi các kết cấu của xương xuất hiện tình trạng giảm trọng lượng và số lượng, dẫn đến suy giảm các khung protein và lượng canxi gắn với các khung này. Đây là hậu quả của sự phá vỡ cân bằng trong quá trình tạo xương và hủy xương, tức là quá trình tạo xương suy giảm trong khi quá trình hủy xương vẫn diễn ra bình thường.
Loãng xương thường xuất hiện ở người cao tuổi, đặc biệt ở phụ nữ châu Á trên 45 – 50 tuổi. Trong khi đó đàn ông ở độ tuổi này lại có nguy cơ loãng xương thấp hơn. Tuy nhiên đến giai đoạn từ 55 tuổi trở đi, chứng loãng xương ở đàn ông bắt đầu trở nên nguy hiểm và đáng được quan tâm hơn.
Nguyên nhân dẫn đến loãng xương ở người già:
+ Lão hóa: Theo thời gian, xương trở nên mỏng hơn, đồng nghĩa rằng không có nhiều hàm lượng canxi trong xương. Hơn nữa ở người cao tuổi, lượng hormone trong cơ thể được sản sinh ít đi, dẫn đến chức năng điều hòa hấp thụ canxi vào xương bị suy giảm, góp phần làm giảm mật độ xương.
+ Thiếu vận động: Nhiều người già nằm giường bệnh lâu ngày, không vận động hoặc không có chế độ luyện tập thể dục thường xuyên, có thể khiến xương khớp và cơ bắp trở nên yếu đi, không chỉ làm tăng nguy cơ loãng xương mà còn gián tiếp đẩy nhanh tiến trình thoái hóa khớp (ví dụ thoái hóa khớp gối).
+ Ít vận động ngoài trời: Người cao tuổi thường hạn chế đi lại, ít ra ngoài trời nên ít tiếp xúc với ánh nắng, do đó quá trình chuyển tiền vitamin D dưới da thành vitamin D bị giảm sút. Điều này khiến cơ thể hấp thu canxi kém, bài tiết canxi tăng, gây nên tình trạng thiếu canxi và loãng xương.
+ Ăn uống thiếu canxi: Do tuổi cao hoặc bệnh tật nên khả năng hấp thụ dinh dưỡng của cơ thể kém, hơn nữa chế độ dinh dưỡng hàng ngày lại nghèo nàn, không có thực phẩm giàu canxi hiện diện. Vì vậy những người cao tuổi này thường có nguy cơ bị loãng xương rất cao.
+ Dùng thuốc có chứa steroid: Nhóm thuốc chống viêm steroid làm ảnh hưởng đến sự hấp thụ canxi trong cơ thể.
Phương pháp phòng tránh loãng xương ở người cao tuổi
Quá trình loãng xương là một quá trình tất yếu của cơ thể nhưng cần có những biện pháp phòng tránh tích cực để quá trình này diễn ra chậm hơn, giảm thiểu tối đa đau đớn cho người bệnh.
+ Bổ sung dưỡng chất thiết yếu:
Người cao tuổi cần duy trì chế độ ăn uống đầy đủ đa dạng, phù hợp với nhu cầu cơ thể. Người cao tuổi cần đặc biệt quan tâm đến các thành phần khoáng chất, đặc biệt là canxi và protit trong khẩu phần ăn vì ở độ tuổi này, khả năng ăn uống và hấp thu các chất dinh dưỡng và khoáng chất đều bị hạn chế. Trong số các thực phẩm thì sữa là thực phẩm được khuyên dùng cho người cao tuổi. Vì vậy, người cao tuổi nên duy trì thói quen uống sữa mỗi ngày, tăng cường ăn hải sản (tôm, cua, sò, cá), rau có màu xanh đậm…
+ Tập thể dục thể thao đều đặn mỗi ngày
Cùng với chế độ dinh dưỡng, người cao tuổi cần duy trì chế độ sinh hoạt đa dạng đó là vận động thể lực đều đặn, vừa sức, nên tăng cường các hoạt động ngoài trời. Việc vận động thường xuyên không chỉ tốt cho tim mạch, hệ hô hấp, hệ tiêu hóa… vừa có tác dụng trực tiếp cho hệ thống xương khớp, chống thoái hóa và chống loãng xương do các tế bào sinh xương được tăng cường hoạt động, tăng cường hấp thu canxi và protit.
Thực tế cho thấy rằng những người ít vận động, không tập thể dục thể thao, nhất là những trường hợp bị liệt hay phải nằm điều trị lâu tại giường thì quá trình loãng xương xảy ra nhanh hơn bình thường. Nhiều nghiên cứu đã cho thấy rằng hoạt động thể dục thể thao vận động cơ bắp làm hạn chế quá trình mất xương và giúp tăng quá trình tạo xương. Khi luyện tập thể dục thể thao cần lưu ý một số nguyên tắc sau đây: vận động cơ bắp nhịp nhàng từ từ ở mức độ vừa phải, cột sống được tập linh hoạt và uyển chuyển.
Trong trường hợp đã bị loãng xương khi tập thể dục thể thao cần tránh những động tác gây hại cho cột sống như: trồng chuối ngược có thể làm lún xẹp đốt sống, động tác cuối gập người nhanh về phía trước có thể làm gãy nứt đốt sống, nhảy tại chỗ mạnh cũng có thể làm xẹp đốt sống. Có một số loại hình thể dục như đi bộ và thể thao như bơi lội cũng có tác dụng rất tốt phù hợp sức khỏe người cao tuổi.
Điều trị loãng xương đòi hỏi nhiều thời gian và tốn kém, không phải cứ điều trị là khỏi ngay. Vì thế biện pháp điều trị loãng xương tốt nhất là dự phòng loãng xương. Nếu có thể thì nên tối ưu hóa khối lượng đỉnh của xương ngay từ khi còn trẻ, duy trì mật độ xương và giảm mất xương khi về già. Một chế độ dinh dưỡng điều độ, đa dạng, cân đối và hợp lý rất tốt cho phòng loãng xương. Không chỉ ăn các thực phẩm giàu canxi mà cần phải ăn cả thức ăn giàu magie, phốt pho, vitamin D.
