Trang chủĐau nửa đầu là một bệnh lý mạn tính ảnh hưởng khá nặng nề đến chất lượng cuộc sống và hiệu suất công việc của người bệnh. Chứng đau nửa đầu có thể bị tái phát khi gặp các yếu tố như thay đổi thời tiết, căng thẳng, lo âu. Và chế độ ăn uống cũng là một trong những tác nhân khởi phát cơn đau nửa đầu. Bài viết dưới đây tổng hợp những loại thực phẩm có thể kích hoạt cơn đau nửa đầu mà những người mắc chứng bệnh này cần tránh.
8 loại thực phẩm khởi phát chứng đau nửa đầu
- Bột ngọt (MSG monosodium glutamate): các nghiên cứu cho thấy bột ngọt là nguyên nhân gây ra chứng đau nửa đầu ở tối đa 15% số người mắc. Một số loại thực phẩm khác có chứa MSG có thể kể đến như: kẹo cao su, maltodextrin, mạch nha.
- Thực phẩm chứa tyramine: có nhiều trong một số loại thực phẩm như đậu Hà Lan và các thực phẩm lên men như phô mai, thịt chế biến sẵn. Phô mai già được khá nhiều người yêu thích vì hương vị đậm đà là thủ phạm gây đau nửa đầu vì tyramine trong phô mai tương tác với chất dẫn truyền thần kinh dẫn tới đau nửa đầu. Pizza – một loại thức ăn nhanh được nhiều người ưa thích chứa cả phô mai và thịt chế biến – cả 2 tác nhân gây đau nửa đầu. Do đó, những người mắc chứng đau nửa đầu cần hạn chế ăn pizza.
- Chocolate: Phenylethylamine trong chocolate có thể thay đổi tuần hoàn máu lên não và giải phóng ra các chất trung gian hóa học có thể gây đau nửa đầu. Ngoài ra trong chocolate cũng chứa cafein – một chất có thể là tác nhân kích hoạt các cơn đau nửa đầu
- Cafein: Ở một số người, tiêu thụ cafein thường xuyên, liều cao có thể gây ra chứng đau nửa đầu. Với một số người khác, thi thoảng uống cafein cũng có thể gây ra các cơn đau nửa đầu.
Nếu một người nghiện coffee, việc ngừng tiêu thụ cần phải giảm từ từ vì nếu ngưng hẳn có thể gây đau nửa đầu kèm các triệu chứng khác như nôn, buồn nôn, tính tình cáu gắt. Vì thế, với những người nghiện coffee nên giảm từ từ hàm lượng sử dụng trong 1-2 tuần hoặc lâu hơn tùy vào lượng sử dụng trước đó.
Tuy nhiên có một nghịch lý là cafein có tác dụng giảm đau, thường được sử dụng kết hợp trong các thuốc giảm đau paracetamol để tăng hiệu quả giảm đau. Do đó, một lượng nhỏ cafein có thể làm giảm nhanh chóng cơn đau nửa đầu với điều kiện bệnh nhân không nên lạm dụng nó.
- Các loại thịt ướp muối: các loại thịt qua chế biến như thịt xông khói, xúc xích, giăm bông có chứa nitrit để giữ màu và mùi vị. Nitrit có thể gây ra sự giải phóng Nitric oxide và giãn mạch máu, dẫn đến chứng đau nửa đầu.
- Các chất tạo ngọt nhân tạo: các chất tạo ngọt nhân tạo được sử dụng trong bánh kẹo, thạch rau câu, các loại thực phẩm và đồ uống đóng gói sẵn như saccharin, aspartame, sucralose,… ăn nhiều sẽ khởi phát cơn đau nửa đầu
- Rượu, rượu vang và bia và các loại đồ uống có cồn không tốt với những người mắc chứng đau nửa đầu vì quá trình chuyển hóa tạo ra aldehyde ức chế thần kinh trung ương. Vì thế, nếu uống quá nhiều bia rượu vượt qua mức chịu đựng của cơ thể có thể khởi phát những cơn đau nửa đầu nghiêm trọng. Ngoài ra, các loại thức uống này có chứa nhiều sulfates – là chất gây dị ứng ở nhiều người, biểu hiện hen suyễn hoặc đau đầu cấp tính. Theo một thống kê của các nhà khoa học Brazil, các bệnh nhân đau nửa đầu cho biết rượu có lẽ đóng vai trò trong 30% số lần đau đầu trở lên. Một nghiên cứu năm 2014 chỉ ra rằng hàm lượng tanin cao trong rượu vang đỏ là yếu tố khởi động cơn đau nửa đầu.
- Trái cây họ cam quýt
Còn nhiều tranh cãi về việc cho rằng các loại trái cây họ cam quýt là tác nhân gây đau nửa đầu. Tuy nhiên, điều này chỉ xảy ra ở một số bệnh nhân mắc chứng đau nửa đầu. Để biết được các loại trái cây họ cam quýt có phải là tác nhân khởi phát cơn đau nửa đầu hay không, các chuyên gia khuyên rằng bệnh nhân nên ghi nhật ký về các cơn đau nửa đầu mà mình gặp phải gồm: mức độ nặng, tần suất tái phát, các loại thức ăn, đồ uống đã tiêu thụ và các loại thuốc đã sử dụng. Việc này vừa giúp ích cho chuyên gia trong quá trình điều trị vừa giúp bệnh nhân phát hiện được các tác nhân gây đau nửa đầu để phòng tránh.
Trên đây là danh sách 8 loại thực phẩm có thể khởi phát chứng đau nửa đầu. Tuy nhiên, không phải bệnh nhân nào cũng bị đau nửa đầu khi sử dụng các loại thực phẩm trên. Các tác nhân này có tính cá thể hóa. Do đó cách tốt nhất để kiểm soát chế độ ăn uống với những người mắc chứng đau nửa đầu là tạo nhật ký đau nửa đầu có ghi rõ các loại đồ ăn, thức uống đã sử dụng trước, trong và sau khi khởi phát cơn đau nửa đầu.
Bên cạnh chế độ ăn uống, đau nửa đầu cần được kiểm soát để giảm mức độ nghiêm trọng của cơn đau, giảm tần suất tái phát bằng thuốc tây, các sản phẩm thảo dược và chế độ tập luyện. Thuốc tây được sử dụng kiểm soát cơn đau nửa đầu gồm có thuốc giảm triệu chứng và thuốc dự phòng. Thuốc giảm triệu chứng thường được sử dụng là paracetamol, ibuprofen, triptans, DHE 45, Ergotamine. Nếu chứng đau nửa đầu tái phát với tần suất trên 1 lần mỗi tuần thì thường được chỉ định thêm các thuốc phòng ngừa gồm: chẹn kênh Beta, chẹn kênh canxi, thuốc chống suy nhược, chống co giật, nhóm thuốc đối kháng thụ thể của peptid điều hòa gen calcitonin CGRP.
Sản phẩm thảo dược cải thiện chứng đau nửa đầu
Các sản phẩm thảo dược cho hiệu quả giảm đau nửa đầu chậm hơn thuốc tây nhưng có ưu điểm lành tính, hầu như không có tác dụng phụ nên khi sử dụng dài ngày, thường xuyên sẽ an toàn hơn. Sản phẩm hoạt huyết T-đình G&P với công thức tối ưu 3 nhóm thành phần gồm
các thảo dược hoạt huyết, tăng cường máu lưu thông lên não như ginkgo biloba, tinh dầu thông đỏ, nattokinase enzyme; các thành phần giúp giảm đau, bồi bổ tế bào não bộ cúc ngải vàng châu Âu, citicoline Mỹ, magie lactate và các thảo dược xuyên khung, cát căn, hải đới căn, đại giả thạch trong bài Nhị căn thang cải thiện tình trạng đau nửa đầu, đau đầu do rối loạn tiền đình, thiếu máu não.
Ginkgo biloba chống oxy hóa, ngăn ngừa gốc tự do, điều hòa vận mạch, ổn định màng tế bào, ức chế kết tập tiểu cầu nhờ đó giúp tăng cường tuần hoàn máu não, giảm tình trạng đau nửa đầu.
Cúc ngải vàng châu Âu, một loài thảo dược mọc nhiều ở châu Âu và phía Tây Mỹ có công dụng điều hòa chất dẫn truyền thần kinh serotonin, giảm co thắt cơ trơn mạch máu và ức chế tổng hợp chất gây viêm mạch máu Prostaglandin, qua đó giúp giảm tình trạng đau đầu, đau nửa đầu.
Tinh dầu thông đỏ Hàn Quốc: được chiết xuất từ lá thông đỏ, được mệnh danh là thảo dược vàng có giá trị cao chỉ sau Hồng sâm. Tinh dầu thông đỏ Hàn Quốc có tác dụng kích thích enzyme AMPK (Adenosine monophosphate-activated protein) làm giảm tổng hợp acid béo, giảm sinh tổng hợp cholesterol, giảm sự biệt hóa tế bào mỡ. Từ đó, giảm sản xuất mỡ “xấu” như LDL, triglyceride; bào mòn dần các mảng xơ vữa bám trong lòng mạch và kết quả giúp thông huyết mạch, hỗ trợ điều trị trong các trường hợp đau đầu, đau nửa đầu do khí huyết lưu thông kém, thiếu máu não.
Nattokinase enzyme chiết xuất từ đậu nành lên men, là một thần dược trong chăm sóc sức khỏe từ Nhật Bản, có khả năng phá tan và phòng chống sự hình thành cục máu đông, hiệu quả gấp 4 lần so với enzyme plasmin nội sinh của cơ thể, giúp thông huyết mạch, tăng cường tuần hoàn máu não, giảm đau đầu, đau nửa đầu do thiếu máu não gây ra.
