Những thực phẩm tốt cho phát triển trí não của trẻ

Là mẹ, ai cũng mong mỏi con mình sinh ra được phát triển toàn diện cả thể chất lẫn trí tuệ. Để trẻ em phát triển trí não, ngay từ những năm đầu đời mẹ cần bổ sung đầy đủ các dưỡng chất cho trẻ thông qua những loại thực phẩm bổ dưỡng cho não như cá hồi, trứng, hoa quả… và đặc biệt là sữa.

Các loại tinh bột tốt cho trí não của trẻ

Tinh bột chủ yếu từ gạo, các loại ngũ cốc như: gạo, ngô, khoai, sắn…

Não là cơ quan tiêu thụ nhiều glucose nhất trong cơ thể (chiếm khoảng 20% lượng đường cung cấp vào cơ thể). Để não hoạt động tốt thì lượng đường trong máu cần ổn định (không nên quá thấp hay quá cao).

Các nghiên cứu cho thấy sự sụt giảm về lượng glucose có thể có tác động tiêu cực đến sự tập trung, trí nhớ, học tập và nhận thức. Bộ não cũng sử dụng nhiều glucose hơn trong các thời điểm trí não cần tập trung cao độ.

Nếu không có đủ glucose, hệ thống thần kinh trung ương sẽ bị ảnh hưởng, có thể gây chóng mặt hoặc suy nhược tinh thần và thể chất…

Cá biển

Cá biển là nguồn thực phẩm tăng trí thông minh cho trẻ vượt trội, bao gồm: cá hồi, cá mòi, cá ngừ, cá thu, cá trích… Những loại cá này cung cấp omega 3, một loại acid béo không no mà cơ thể không thể tổng hợp và tạo ra được, là dưỡng chất tuyệt vời giúp não bộ trẻ phát triển.

Trong giai đoạn cho con bú, mẹ nên ăn nhiều cá để tăng lượng DHA trong sữa mẹ. Khi trẻ đến tuổi ăn dặm mẹ có thể chế biến cá thành nhiều món ăn đa dạng giúp trẻ ngon miệng hơn. Ngoài ra, mẹ có thể bổ sung omega 3 bằng cách cho con uống dầu cá, tuy nhiên, các chuyên gia khuyến cáo nên dùng thực phẩm có chứa omega 3 tự nhiên từ cá vẫn tốt hơn.

Trứng

Trứng là nguồn thực phẩm tuyệt vời cho tất cả mọi người, đặc biệt là trẻ nhỏ. Trứng cung cấp protein, omega 3, vitamin B, i-ốt, và choline, là những dưỡng chất quan trọng để xây dựng màng tế bào não, tăng cường trí nhớ cho trẻ. Trứng là thực phẩm dễ ăn, ngon miệng và ưa thích của nhiều trẻ nhỏ, tuy nhiên khi cho trẻ ăn trứng cần lưu ý cho trẻ ăn lượng vừa đủ và cần đảm bảo lòng trắng trứng phải được nấu chín.

Vì hàm lượng chất béo trong trứng khá cao nên nếu cho trẻ ăn trứng quá nhiều sẽ dẫn đến đầy bụng, khó tiêu, rối loạn tiêu hóa… Tùy theo độ tuổi của trẻ, mẹ có thể cho trẻ ăn lượng trứng khác nhau:

+ Trẻ 6 – 7 tháng tuổi: ½ lòng đỏ trứng gà/bữa ăn, 2 – 3 lần/tuần

+ Trẻ 8 – 12 tháng tuổi: 1 lòng đỏ/bữa ăn, 3 – 4 lần/tuần

+ Trẻ 1 – 2 tuổi: 3 – 4 trứng/tuần, ăn cả lòng trắng

+ Trẻ từ 2 tuổi trở lên nếu bé thích trứng có thể cho ăn 1 quả/ngày.

Cách chế biến trứng tốt nhất là luộc chín tới, không những đảm bảo được chất dinh dưỡng như protein, lipid, khoáng chất… mà các vitamin không bị mất đi nhiều, phòng nhiễm khuẩn…

Thịt nạc

Sắt giúp cung cấp oxy cho não, tình trạng thiếu sắt đôi khi có liên quan đến suy giảm nhận thức và khả năng chú ý. Thịt nạc là một trong những nguồn bổ sung sắt tốt nhất cho trẻ. Thịt nạc còn chứa kẽm, giúp điều chỉnh sự dẫn truyền giữa dây thần kinh và các kênh. Hãy sử dụng cùng với các thực phẩm giàu vitamin C như: cà chua, ớt chuông đỏ, nước cam, dâu tây,… để lượng sắt hấp thu vào cơ thể là lớn nhất.

Các loại hạt

Trong những năm đầu đời, não bộ và trí tuệ của trẻ phát triển rất nhanh. Ngay khi chào đời, trung bình mỗi ngày não bộ của trẻ sẽ tăng 2 gram, đến khi 7 tuổi não trẻ sẽ đạt khoảng 90% kích thước não người lớn.

Omega là dưỡng chất rất quan trọng hỗ trợ sự hình thành và phát triển não bộ bởi trong chất xám của não hầu hết là acid béo omega. Omega chủ yếu gồm DHA, EPA và ALA, hỗ trợ giúp tạo ra độ nhạy của các neuron thần kinh, giúp dẫn truyền thông tin nhanh và chính xác, giúp tăng sự tập trung, chú ý, hỗ trợ cải thiện nhận thức cho trẻ, giúp bé phản xạ nhanh, ghi nhớ tốt, tăng khả năng học hỏi, đánh giá, bắt chước.

Nếu thiếu omega, trong quá trình phát triển trẻ sẽ có chỉ số thông minh IQ và EQ thấp, tăng nguy cơ tiềm ẩn bị rối loạn tăng động giảm chú ý, rối loạn hành vi hoặc trầm cảm…

Omega có 2 nguồn là omega thực vật và omega động vật. Omega thực vật có nhiều trong các loại hạt: đỗ xanh, đỗ đen, hạt lạc, hạt lanh, hạt óc chó, quả lý chua đen…

Rau xanh

Ngoài trứng, sữa, thịt, cá, rau xanh có tầm quan trọng không kém trong việc phát triển trí não của trẻ. Rau xanh chứa nhiều vitamin, khoáng chất, folate… rất tốt cho thai kỳ khỏe mạnh cũng như sự phát triển não bộ khi trẻ chào đời. Folate là một vitamin nhóm B có trong cải xoăn, cải bó xôi, cải ngọt, rau bina, rau diếp, măng tây, bông cải xanh… Vitamin và khoáng chất có vai trò chuyển hóa và chống oxy hóa của tế bào não, giúp trí não minh mẫn hơn.

Nếu trẻ lười ăn rau, bạn có thể cho thêm  nước sốt vào rau để hấp dẫn trẻ ăn rau hơn.

Các loại thực vật màu sắc

Một số nghiên cứu đã chỉ ra, thực vật nhiều màu sắc sẽ có nhiều dưỡng chất đa dạng và phong phú. Cà chua, khoai lang, bí đỏ, cà rốt, rau chân vịt, cải cầu vồng… đều là các loại thực vật giàu chất chống oxy hóa, Vitamin, cung cấp Kẽm, Sắt, Canxi, Magie giúp bảo vệ tế bào não, hỗ trợ phát triển trí não cho con

Các loại quả mọng

Quả mọng không chỉ giúp cải thiện trí nhớ mà còn rất giàu vitamin C cùng các chất chống oxy hóa khác. Hạt bên trong quả cũng chứa chất béo omega-3 giúp cho chức năng não bộ hoạt động tốt nhất.

Một số trái cây thuộc họ quả mọng có thể kể đến là dâu tây, quả việt quất, quả anh đào, mâm xôi… Quả mọng nếu có màu sắc càng đậm thì càng chứa nhiều dinh dưỡng. Mẹ có thể chế biến quả mọng thành các loại sinh tố bổ dưỡng hay đồ ăn nhẹ như món tráng miệng cho bé.

Các loại đậu

Các loại đậu chứa nhiều protein, carbohydrate phức, chất xơ, các vitamin và khoáng chất, giúp bảo vệ màng tế bào thần kinh, tăng cường trí nhớ và tăng khả năng tập trung. Sử dụng đậu thường xuyên sẽ rất tốt cho quá trình phát triển trí não của trẻ.

Đậu tây (kidney bean) và đậu cúc (pinto bean) cung cấp nguồn Acid béo Omega – 3 dồi dào hơn hẳn do với các loại đậu khác. Trong đậu tây và đậu cúc còn chứa hợp chất ALA hỗ trợ sự phát triển và hoạt động của não bộ.

Ngũ cốc nguyên hạt và yến mạch

Ngũ cốc nguyên hạt và yến mạch là nguồn chất xơ tuyệt vời, giúp cho trẻ cảm thấy no và tràn đầy năng lượng lâu hơn. Các loại thực phẩm này giúp điều chỉnh sự giải phóng glucose vào máu, ngăn chặn tình trạng tăng đột biến lượng đường trong máu mà nếu xảy ra chắc chắn sẽ dẫn đến sụt giảm năng lượng và mất tập trung. Ngũ cốc nguyên hạt và yến mạch cũng là nguồn dưỡng chất tuyệt vời, có chứa vitamin E và B, kali và kẽm, giúp não bộ của trẻ hoạt động tối ưu.

Sữa và sữa chua

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), sữa mẹ chính là nguồn thực phẩm số 1 giúp trẻ phát triển trí não tốt nhất. Vì vậy, mẹ nên cho trẻ bú sữa mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu và cố gắng duy trì đến khi trẻ được 2 tuổi. Các nghiên cứu cho thấy, sữa mẹ rất giàu acid béo DHA, vitamin A, D, E là thành phần quan trọng xây dựng não bộ, hoàn thiện vỏ não và phát triển hệ thần kinh trung ương, cũng như phát triển võng mạc, khả năng ghi nhớ ở trẻ một cách tối ưu nhất.

Trong trường hợp mẹ không đủ sữa cho bú thì cần cho con uống sữa công thức có bổ sung các dưỡng chất gần với sữa mẹ giúp trẻ phát triển trí não tốt nhất.

Một số lưu ý quan trọng khác

Ngoài thực đơn dinh dưỡng hợp lý, khoa học thì thói quen ăn uống ở trẻ cũng là một trong những nguyên tố quyết định đến trí thông minh của trẻ. Dưới đây là một số lưu ý quan trọng khác mà mẹ cần nắm được khi chăm sóc trẻ:

+ Thời gian ăn rất quan trọng cho sự phát triển não bộ: Việc ăn uống đúng giờ, đúng bữa là rất quan trọng. Không nên để bé quá đói mới ăn hoặc để bé bỏ bữa, ăn quá no. Chế độ ăn uống điều độ sẽ giúp não bộ của trẻ duy trì hoạt động điều hòa, khả năng tập trung tốt hơn.

+ Tránh một số món ăn ảnh hưởng xấu đến tri thông minh của bé như các loại thực phẩm chiên rán hoặc chế biến sẵn, các món ăn quá nhiều ngọt và đường, đồ ăn chín quá 200 độ, các loại chất ngọt nhân tạo, các món ăn quá mặn…

+ Nguyên tắc dinh dưỡng tự nhiên cho bé thông minh: Để trẻ phát triển tốt nhất, đặc biệt là trí não, cha mẹ nên hạn chế cho trẻ ăn những đồ ăn chế biến sẵn, đóng hộp mà. Tốt nhất, bữa ăn của trẻ nên được chế biến từ những thực phẩm có nguồn gốc hữu cơ thiên nhiên, tươi, sạch, ưu tiên những thực phẩm giúp bé thông minh vượt trội. Chẳng hạn, mẹ có thể chọn những thực phẩm như: Thịt bò, cá biển, thịt ức gà, trứng chim cút, thịt chim cút; gạo, ngô, kê, đậu đỏ, đậu đen, hạt vừng, đậu phộng, quả óc chó; tảo biển, nấm, củ sen, cà rốt, cà chua, cần tây, ớt chuông, chuối, nho, táo,…